|
واکاوی مفهوم قرآنی «سکینه» و تبیین نسبت آن با ارتقای سلامت معنوی خانواده
|
مصطفی اربابی مجاز*  ، سید محمد حسین موسوی ، احسان سامانی |
| گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران ، Dr.arbabimojaz@theo.usb.ac.ir |
|
|
چکیده: (1945 مشاهده) |
زمینه و هدف: عوامل بسیاری در ارتقای سلامت معنوی خانواده نقش دارند. حاکم بودن آرامش در روابط اعضای خانواده یکی از مهمترین این عوامل است. از طرفی یکی از مهمترین حکمتهای ازدواج طبق آیات قرآن نیز، تحقق «سکینه» برای اعضای خانواده و بخصوص زوجین است. کشف نسبت معنایی بین مفاهیم «سکینه» و «آرامش» و عوامل تحقق سکینه در خانواده و نیز تأثیر آن در ارتقای سلامت معنوی این نهاد هدف از انجام این پژوهش است.
روشها: این پژوهش با روشی توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر منابع کتابخانهای و با تأکید بر منابع اصیل تفسیری و روایی به تبیین مفهوم سکینه و عوامل تحقق آن در راستای ارتقای سلامت معنوی در خانواده پرداخته است.
یافتهها: در شش آیه قرآن که از واژه «سکینه» استفاده شده است، حاکم شدن سکینه و آرامش بر قلوب مومنان، با ماهیتی نزولی و عنایتی از سوی خداوند معرفی شده است که معمولاً بستر نزول آن در شرایطی از مبارزه و مواجهه مؤمنان با شدائد و بحرانها و مبتنی بر نوع نگرش دینی آنان در آن شرایط بوده است. سکینه و آرامش ناشی از نکاح که در آیه 189 سوره اعراف و آیه 21 سوره روم مطرح شده است نیز باعث سکونت و نجات از تلاطمهای روانی و اضطرابهای معمولِ زندگی است که به شدت ابعاد مختلف سلامت خانواده بویژه سلامت معنوی را به مخاطره میاندازند.
نتیجهگیری: آنچه از واکاوی قرآنی مفهوم «سکینه» استنباط میگردد این است که «سکینه» صِرف آرامش سطحی نیست بلکه به آرامشی اطلاق میگردد که تمامی لایههای درونی انسان را در بر میگیرد. حاکم شدنِ چنین آرامش عمیقی در خانواده نقش مؤثری در تأمین و ارتقای سلامت معنوی در خانواده دارد. عواملی که برای نزول سکینه در خانواده در آموزههای دینی بیان شده است متعدد است. ولی مهمترین آن عوامل با تعابیری لطیف و دقیق در آیه 21 سوره روم اشاره شده است که عمدتاً مبتنی بر تغییر نگرشها و مدیریت روابط است و عبارتند از: 1. برخورداری از نگرش «آیهای» به نهاد نکاح؛ 2. بازانگاری در مفهوم کفویت از طریق تأکید بر نشأت زوجین از حقیقت واحده و 3. ضرورت مودت مدار و رحمت محور بودن روابط زوجین و اعضای خانواده.
|
|
| واژههای کلیدی: سکینه، آرامش، نکاح، سلامت معنوی، خانواده. |
|
|
متن کامل [PDF 720 kb]
(1135 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي اصیل |
موضوع مقاله:
سلامت معنوی
دریافت: 1401/2/24 | پذیرش: 1401/5/19 | انتشار: 1401/7/15
|
|
|
|
|
|
